Uziom fundamentowy jest elementem zabezpieczającym instalację elektryczną i odgromową. Jest w stanie odprowadzić „nadmiarowe” napięcie do gruntu zapewniając większe bezpieczeństwo mieszkańcom. Jak należy go wykonać i dlaczego nie warto z niego rezygnować już na etapie budowy fundamentów?
Co to jest uziom fundamentowy i do czego służy?
Uziom fundamentowy jest między innymi elementem systemu ochron odgromowej. W połączeniu z nią odpowiada za ochronę domu przed skutkami wyładowań atmosferycznych. Jego główną funkcją w takim przypadku jest wyrównanie potencjałów pomiędzy instalacją a gruntem.
Inną jego funkcją jest minimalizowanie ryzyka porażenia elektrycznego, które mogą powstać np. na skutek uszkodzeń instalacji elektrycznej w domu lub mieszkaniu. Pisząc o zaletach uziomu, nie można też zapomnieć o ochronie przeciwprzepięciowej. Wszystko to sprawia, że naprawdę warto się na niego zdecydować.
Z czego wykonuje się uziom fundamentów?
Jednym z najpopularniejszych materiałów do wykonania uziomu fundamentów jest bednarka stalowa ocynkowana ogniowo. To jedno z tańszych rozwiązań, ale ma jedną wadę – krótką żywotność. Specjaliści szacują, że prawidłowe działanie bednarki wynosi około 15-20 lat.
Do innych materiałów stosowanych przy wykonywaniu uziomu fundamentowego należą:
- Bednarka miedziowa – jest droższa od stalowej, ale zapewnia nawet 3-krotnie większą żywotność.
- Linki bimetaliczne – rozwiązanie niezwykle trwałe i można powiedzieć dedykowane do wykonywania uziomu – w trudnych warunkach może przetrwać nawet 100 lat.
- Stal czarna (goła) – stosowana w postaci prętów zbrojeniowych, które zatopione są w betonie.
Jak łatwo zauważyć, samo zrobienie uziomu nie wystarczy, by czuć się bezpiecznie. Bardzo ważny jest tu wybór odpowiednich materiałów, bo najtańsze rozwiązania mogą okazać się niewystarczające i po kilkunastu latach przestaną działać.
Jak wykonać uziom fundamentowy?
Sprawa jest stosunkowo prosta, ale warto pamiętać o jednej rzeczy – jeśli wymiary naszego domu przekraczają 20 x 20 m, uziom powinien być zaprojektowany przez elektryka ze specjalnymi uprawnieniami. Jeśli mieścimy się jednak w tych wymiarach, mamy dość łatwe zadanie i możemy wykorzystać zbrojenie ławy, by wykonać tzw. uziom naturalny.
Zanim jednak zalejemy beton, warto skonsultować się z elektrykiem, który sprawdzi wszystkie połączenia i potwierdzi, że całość będzie działać tak, jak trzeba. W przeciwnym wypadku podczas wykonywania pomiarów może czekać nas niemiła niespodzianka.
No ale koniec teorii, jak wykonać uziom fundamentowy? Naturalny uziom fundamentowy tworzy zbrojenie żelbetowego fundamentu (ew. metalowe rury wodociągowe i kanalizacyjne lub metalowe płaszcze przewodów elektrycznych) pod warunkiem, że będzie on miał styczność elektryczną z gruntem. Styczność ta musi być niezawodna, a co może ją ograniczyć? Każda izolacja przeciwwilgociowa lub folia, która stosowana jest jako zabezpieczenie przed mieszaniem się betonu z gruntem (wylewanie ław bezpośrednio do wykopu). Problemem w tego rodzaju uziomie jest fakt, że zbrojenie fundamentów łączone jest drutem wiązałkowym, co ostatecznie może mieć wpływ na mniejszą skuteczność. W przypadku uziomów sztucznych konieczne jest dokładne spawanie lub wykorzystanie specjalnych zacisków, które umożliwiają odpowiednie przewodnictwo elektryczne.
Do budowy uziomu można wykorzystać płaskownik o minimalnym przekroju 30×3 mm. Ważne jest, aby konstrukcja uziomu tworzyła zamknięty pierścień wokół budynku. Taki układ równomiernie rozprowadza prąd do gruntu, co zwiększa skuteczność ochrony odgromowej i bezpieczeństwo budynku. Niezwykle istotne jest jednak zachowanie odpowiedniej otuliny z betonu. 5-centymetrowa warstwa powinna skutecznie zabezpieczyć bednarkę przed korozją i zapewnić jej prawidłowe działanie
Czy uziom jest obowiązkowy?
Obowiązkowe uziemienie nie dotyczy wszystkich budynków mieszkalnych (a szkoda!). Ustawodawca nie przewidział go dla zabudowy jednorodzinnej. Obowiązkowo musi być wykonany przede wszystkim w budynkach wysokich – powyżej 15 metrów lub wielkopowierzchniowych (więcej niż 500 m²). Wyjątkiem od tej reguły są domy położone na wzgórzach oraz takie, których pokrycie dachowe jest łatwopalne
Koszt wykonania uziomu nie jest zbyt duży dlatego nie warto z niego rezygnować szczególnie, gdy mieszkamy w gęsto zabudowanej okolicy lub teren, na którym budowany jest nasz dom leży na terenie o zwiększonej ilości burz i wyładowań atmosferycznych.
Ile kosztuje uziom fundamentowy?
Cena uziomu zależeć będzie przede wszystkim od użytych materiałów. Najtańszym rozwiązaniem będzie uziom naturalny, który wykonuje się na etapie prac fundamentowych. Tutaj tak naprawdę naszym kosztem będzie wynagrodzenie dla ekipy, która dopilnuje, by wszystko zostało wykonane tak, jak trzeba. Droższą inwestycją jest uziom sztuczny, który wymaga dodatkowych materiałów.
Koszt instalacji nie powinien przekroczyć 8 000 – 12 000 zł. To stosunkowo niska cena za nasze bezpieczeństwo i możliwość wykonania instalacji odgromowej.