Czym jest i jak działa drenaż opaskowy?

Photo of author
Autor: Łukasz Pietrucha

Budownictwo to moja pasja.  

 

 

 

 

 

Drenaż opaskowy pozwala pozbyć się nadmiaru wody z okolicy fundamentów. Czym dokładnie jest i na jakiej zasadzie działa? Sprawdź nasze kompendium wiedzy o odwodnieniu fundamentów.

Czym jest i jak działa drenaż opaskowy?

Drenaż opaskowy to nic innego jak sieć perforowanych rur, które zbierają nadmiar wody z okolic ławy fundamentowej i kierują go do studni chłonnej lub kanalizacji deszczowej. Jest szczególnie przydatny na gruntach nieprzepuszczalnych, ale często wykonuje się go również na gruncie piaszczystym.

Rury drenarskie układane są przy ławie fundamentowej dookoła budynku i zabezpiecza dobrze przepuszczalnym materiałem. Nadmiar wody opadowej spływając w dół, wpływa w rury i jest odprowadzany z dala od fundamentów.

Taki system nie tylko chroni fundamenty przed „nabieraniem” wody i powstawaniem pleśni, ale także zapobiega erozji gleby wokół fundamentów. Odpowiednio przygotowany chroni budynek przez wiele lat i jest całkowicie bezobsługowy.

Drenaż opaskowy na glinie i piasku – kiedy nie warto go robić?

Na tak zadane pytanie większość specjalistów odpowie, że drenaż opaskowy zawsze ma sens, bo nawet jeśli wykonywany jest na gruncie dobrze przepuszczalnym, pełni funkcję ochronną – trudno się z tym nie zgodzić. Wydaje się jednak, że inwestowanie w drenaż w sytuacji, gdy budujemy dom na gruncie piaszczystym, mija się z celem. Jeśli dodatkowo poziom wody gruntowej znajduje się kilka metrów poniżej fundamentów, inwestycja w drenaż wydaje się stratą pieniędzy.

dziurki w rurze drenarskiej

Kiedy jeszcze nie warto robić drenażu? Bez wątpienia inwestycja taka nie ma sensu w przypadku, gdy nie jesteśmy w stanie zapewnić odpływu wody z takiego systemu. Spełni on swoją funkcję tylko wtedy, gdy gromadząca się w rurach woda będzie miała ujście (kanalizacja, zbiornik, studnia chłonna, rów melioracyjny).

Jeśli na terenie naszej inwestycji nie jesteśmy w stanie zapewnić takiego odpływu, drenaż może tylko zaszkodzić, bo będzie pełnił funkcję magazynującą wodę i nawet gdy na dworze będzie ciepło i sucho, nasze fundamenty będą ciągle zalane.

Drenaż opaskowy nie sprawdzi się też w sytuacji, gdy mamy do czynienia z wodą naporową. Woda pod ciśnieniem na działce wymaga wykonania analizy geotechnicznej i solidnej izolacji przeciwwodnej.

Co wchodzi w skład drenażu opaskowego?

Drenaż opaskowy to stosunkowo prosty system, w skład którego wchodzą między innymi:

  • Rury drenarskie – podstawowy składnik systemu odwodnienia fundamentów. Wykonane są z PVC lub PE i posiadają drobne nacięcia, które umożliwiają wpływanie wody do ich wnętrza. Do domowych systemów drenażu opaskowego wykorzystuje się przeważnie żółte rury perforowane o średnicy 10-15 cm.
  • Otulina – warstwa materiału o grubości około 1 mm (90g/m) zabezpieczająca przed zamulaniem otworów w rurach. Ważne, by wykonana była z dobrze przepuszczalnego i odpornego na uszkodzenia materiału (idealnie sprawdza się geowłóknina).
  • Studzienki rewizyjne – ułatwiają kontrolę i umożliwiają ewentualne czyszczenie systemu drenarskiego. Montuje się je w newralgicznych punktach (np. narożach).
  • Złączki drenarskie – różnego typu mufy, trójniki i złączki umożliwiające poprawne połączenie wszystkich rur i skonstruowanie działającego systemu odwadniającego fundamenty.
  • Studnia zbiorcza – ostatni punkt systemu, który montuje się w najniższym punkcie, a jego zadaniem jest ostateczne odprowadzenie wody.
  • Folia kubełkowa – jest to opcjonalny dodatek, który umożliwia szybsze spływanie wody wzdłuż ściany fundamentowej. Folia kubełkowa wywinięta jest na ławę, przez co umożliwia transport wody opadowej bezpośrednio do rur drenarskich.

Wszystkie te elementy po odpowiednim połączeniu tworzą drenaż opaskowy. Ważne, by całość montowana była z niewielkim spadkiem umożliwiającym jak najszybsze odprowadzanie wody z dala od budynku.

Jak głęboko wykonać drenaż opaskowy?

Wykonując odwodnienie fundamentów za pomocą rur drenarskich, nie można zapomnieć o umieszczeniu ich na odpowiedniej głębokości. Najczęściej popełnianym błędem jest układanie drenażu poniżej ław fundamentowych. Dlaczego takie postępowanie jest błędem? Ano dlatego, że wilgoć zbierana jest poniżej ławy, a to prowadzi do erozji gleby bezpośrednio pod konstrukcją nośną, co może powodować wypłukiwanie gruntu pod ławą. Grozi to nierównomiernym osiadaniem budynku, a nawet poważniejszymi uszkodzeniami.

kamień i otulina z włókniny na rurze drenarskiej

Jak głęboko powinien więc zostać wykonany drenaż opaskowy wokół domu? Rury drenarskie muszą znaleźć się poniżej górnej krawędzi ławy, ale warto w tym miejscu zaznaczyć, że są one układane ze spadkiem 0,5-1%, co skutkuje tym, że wizualnie głębokość układania rur nie jest taka sama dla całego budynku

Jak wykonać drenaż opaskowy krok po kroku?

Samo wykonanie drenażu nie jest trudne. W przypadku nowo budowanego budynku całość prac może przebiegać w następujący sposób:

  1. W sytuacji, gdy ława lana była bezpośrednio do gruntu, odkopujemy ją z zewnątrz. Wykop można wykonać ręcznie lub z wykorzystaniem mini-koparki. Ważne, by już na tym etapie zachować odpowiedni spadek, który nie powinien przekraczać 1%.
  2. Na dnie wykopu rozkładamy włókninę z odpowiednim zapasem (będzie ona zawijana po obsypaniu rury kamieniem).
  3. Wysypujemy cienką warstwę kamienia (keramzyt, żwir rzeczny, otoczaki).
  4. Układamy rury drenarskie – wykorzystujemy odpowiednie złączki, mufy i trójniki w taki sposób, by rury dookoła budynku utworzyły opaskę umożliwiającą zbieranie całej wody i odprowadzanie je z dala od fundamentów.  Studzienki rewizyjne montujemy co 10-15 metrów.
  5. Obsypujemy rury drenarskie kamieniem – taka obsypka filtracyjna pozwoli na łatwe zbieranie wody. Powinna mieć około 20-30 cm.
  6. Zawijamy włókninę – robimy to jak najdokładniej, by uniemożliwić dostawanie się do otworów w rurze resztek organicznych, które mogą je zatkać.
  7. Podpinamy nasz drenaż do miejska, gdzie odprowadzana będzie woda.
  8. Całość obsypujemy gruntem rodzimym.

Należy w tym miejscu dodać, że jeśli zależy nam, by woda szybciej kierowana była bezpośrednio do rury drenarskiej, warto zastosować folę kubełkową na ścianie fundamentowej.

W przypadku, gdy drenaż wykonywany jest w starym domu, może on znajdować się 2-3 m od ławy fundamentowej. Jeśli chcemy odkopać fundamenty, powinniśmy to robić stopniowo – po 1-2 metry.

Gdzie odprowadzić wodę z drenażu opaskowego?

Odprowadzenie wody z drenażu opaskowego bardzo często jest trudniejsze, niż może się to wydawać. Można to zrobić co prawda do kanalizacji deszczowej, rowu melioracyjnego lub zbiornika na deszczówkę, ale tylko pod warunkiem, że uda się złapać odpowiedni spadek, a zbiornik (rów, itp.) okresowo nie będzie powodował cofania się wody z powrotem do systemu drenarskiego.

Najwygodniejszym rozwiązaniem są studnie chłonne, ale tutaj też często pojawia się problem, bo działają one tylko w sytuacji, gdy mamy na działce odpowiednio przepuszczalną ziemię i niski poziom wód gruntowych. W przypadku gleby gliniastej studnia chłonna raczej się nie sprawdzi.

Pamiętajcie więc, że zanim zaczniecie tworzyć system drenażu opaskowego, upewnijcie się, że macie gdzie odprowadzić wodę – to podstawowa zasada, o której wiele osób zapomina, a w konsekwencji marnujemy pieniądze na drenaż, który zamiast osuszać fundamenty, powoduje ich mocniejsze zawilgocenie!

Czy do drenaży opaskowego można podłączyć wodę z rynien?

Choć trudno w to uwierzyć, wielu inwestorów, chcąc zaoszczędzić, zastanawia się, czy można bepośrednio w drenaż opaskowy wpiąć rynny i tym sposobem upiec dwie pieczenie na jednym ogniu. Odpowiedź może być tylko jedna – NIE. Rynny powinny mieć własne odwodnienie, a wpinanie się z nimi do drenażu jest bardzo dużym błędem, który nie jest obojętny dla fundamentów naszego domu!

Połączenie odwodnienia rynien z drenażem zawsze będzie generować problemy. Przeważnie kończy się to systematycznym podmywaniem fundamentów, co może skończyć się poważną usterką!